सरकार
संघ, प्रदेश र स्थानीय,
कोरोना भाइरस संक्रमण रोकथामका लागि जारी ‘लक डाउन’ कार्यान्वयनको दुइटा हप्ता बित्न लागे । यसबीचमा कोरोना भाइरस परीक्षणका लागि र्यापिड टेस्टिङ कीटसहित कोरोना संक्रमण नियन्त्रणका लागि देशका अधिकांश भू–भागमा यसको उपचार र आवश्यक व्यवस्थापन केन्द्र निर्माण भएको छ । टेकु, काठमाडौंमा मात्र भएको यो उपचारको केन्द्र अहिले देशभरि १३ ठाउँमा पुगेको छ । प्रत्येक सरकारले आफू मातहत विपद् व्यवस्थापन कोष स्थापना गरेर गरिब, अति विपन्न, विपन्न र ज्यालादारी मजदुरीमा गरी खाने वर्गलाई पहिचान गर्ने र तदानुरुप राहत वितरण गर्ने काम सुरू भएको छ ।
‘लक डाउन’ अन्तर्गत घरभित्रको बसाईं मनोरञ्जनका बीच पट्यारलाग्दो भए पनि सुदुरपश्चिमबाट संक्रमणको संख्या बढेसँगै मनोवैज्ञानिक त्रास झन बढेको छ । भरखरैसम्म रहेको हाम्रो बेरोकटोक आवागमनका कारण कथमंकदाचित् यो संक्रमण देशभरि फैलियो भने अलिअलि श्वाँस रहँदै सहर्ष मृत्युलाई स्वागत गर्नुसिवाय हामीसँग केही विकल्प रहँदैन ।
यसर्थ,
१) ‘लक डाउन’ पूर्णतः कार्यान्वयनलाई अनिवार्य गरौँ ! अनिश्चितकालसम्म ‘लक डाउन’ लाई आफ्नो पृथक जीवनशैली बनाऔँ ! यसबीचमा कोरोना अपडेट सन्यंत्र विकास गरौँ ! भाइरस परीक्षण विधिलाई छिटो र छरितो बनाऔँ !
२) अब एकहप्ता नबित्दै नयाँवर्ष २०७७ आरम्भ हुन्छ । नयाँवर्षको शुभकामना आदान–प्रदानका लागि एकाएक उत्साह बढ्छ, एकखाले रौनक आउछ । नयाँ वर्षको पहिलो हप्ता पनि यसरी नै बित्छ । यसै पनि नेपाली समुदायमा चाडवाड बढी लाग्छ । यसलाई ध्यानमा राख्दै कुनै खाले भीडभाड र संक्रमण हुन नदिन बैसाखको पहिलो हप्तासम्म ‘लक डाउन’ अनिवार्य गरौँ !
३) नेपाली समुदाय अलिक बढी अन्तरमुखी पनि छ । समाजले थाहा पाउला कि ! कसैले अपमान गर्ला कि भन्ने डरले संक्रमित अवस्थालाई बताउन सक्दैन, बाहिरफेरबाट आएका आफन्तजन वा अतिथिबारे स्थानीय प्रशासन र स्वास्थ्यकर्मीलाई सूचना दिन सक्दैन वा चाहँदैन । यो कुनै व्यक्ति विशेषको दोष होइन । संक्रमणको स्वभाविक अवस्था हो । संक्रमित भए सूचना गर्नु स्वयं र आफूआश्रित परिवारजन र समाजको कल्याण गर्नु हो । मानवहितका लागि आफूलाई उभ्याउनु हो भनेर सम्झाउने, सम्झिने अवस्था सिर्जना गर्न विभिन्न खालका सञ्चारमाध्यमलाई उपयोग गरौँ !
४) निमोनिया र टाइफाइडका बिरामीहरूले उपचार नपाएर देहत्याग गरेको समाचार आइरहेको छ । कोरोनाको शंकामा अस्पतालले यस्ता बिरामीलाई नलिएको जनगुनासो छ । यसलाई समेत ध्यानमा राख्दै दीर्घरोगीको औषधी उपचार वा मानव दैनिकीका लागि अत्यावश्यक वस्तुबाहेक कुनै पनि खालको बजार आवागमन र किनमेललाई पूर्णतः रोकौँ ! सकेसम्म मोबाइल मार्केटिङ विधि अवलम्बन गरौँ !
५) नेपाल–भारतबीचको खुल्ला सिमानामाथि हाम्रो सम्पूर्ण ध्यान हुनुपर्छ । महामारी संक्रमणको तेस्रो चरणमा हामी झन जटिल अवस्थामा पुगेका हुन्छौँ । यस अवस्थामा पुग्नुपहिल्यै सीमावर्ती पालिका सरकारका कार्यक्षेत्रमा कडा निगरानी बढाऔँ ! आवश्यक पिपिइलगायतका स्वास्थ्य सामग्री सहित दक्ष जनशक्तिको उपस्थितिमा क्वारेन्टाइन सञ्चालनमा ल्याऔँ ! क्वारेन्टाइन, स्वास्थ्यकर्मी र सुरक्षाकर्मीको व्यवस्थापन, विभिन्न शिर्षकमा हुने कालोबजारी नियन्त्रण, खाद्यान्न आपूर्तिलाई सहज बनाऔँ ! परस्पर सहकार्य गरौँ ! यसैमा हाम्रो कल्याण छ ।
यद्यपि, महामारीको रूपमा आएको कोरोना भाइरसको संक्रमणविरुद्ध हाम्रो संगठित ध्यान, अध्ययन र पहलकदमीलाई डाइभर्ट गर्न केही शक्तिहरू खुबै जोडबलका साथ लागेका छन् । यसबाट सजग रहौँ ! बेला होइन, बेवास्तै गरौँ !
धन्यवाद !
