बुधबार ११, भदौ २०७६
शहरी क्षेत्रमा रहेका विभिन्न संस्थाहरुले एम्बुलेन्स ल्याउने होड फेसन बनेको छ । पहुँचवालाले विदेशी संस्था र दुतावासबाटसमेत सित्तैमा एम्बुलेन्स ल्याउँछन् र व्यापारिक शैलीले चलाउँछन् । जान्ने बुझ्नेले प्रतिष्ठान वा सामाजिक संस्थाको नामबाट एकभन्दा बढी एम्बुलेन्ससमेत चलाएर मनग्ये व्यक्तिगत आम्दानी गरिरहेका छन् ।
अर्को्तिर पहुँचबाट टाढा रहेका र संघसंस्थासमेत खासै नभएका गाउँहरुमा अझैपनि एम्बुलेन्स छैनन् । स्थानीय सरकारसँग पनि त्यती धेरै आर्थिक क्षमता छैन एम्बुलेन्स दौडाउने । त्यसमाथि सडकको पहुँच समस्या त अझ टड्कारो नै देखिन्छ ।
तर जनप्रतिनिधि आएपछि दुर्गम गाउँहरुमासमेत सडक बाटो पुगेको छ । गाडी चलेका छन् । तर, एम्बुलेन्स भने धेरै गाउँहरुमा अझै पुगेको छैन । अब भने पहाड र गाउँमा पनि एम्बुलेन्सको आवश्यकता खट्किएको छ । भोजपुर आमचोक गाउँपालिका पनि त्यस्तै गाउँ हो । एम्बुलेन्स अभावमा इमर्जेन्सी स्वास्थ्यसेवाबाट वन्चित यो गाउँका प्रतिमान विश्वकर्माले एम्बुलेन्स अभावका कारण श्रीमती नै गुमाए ।
सन्तानको मुख हेर्न आतुर उनले श्रीमतीलाई गर्भवती अवस्थामा गर्नुपर्ने सम्पुर्ण ख्याल राखेका थिए । सुत्केरी अवस्थाका लागि भनेर आवश्यक सरसामान जोरजाम गरे । ३२ वर्षीया श्रीमती पशुपति विश्वकर्मालाई सुत्केरी व्यथाले च्याप्यो तर तत्काल कुनैपनि सवारी साधन पाइएन । सिंगो गाउँमा एउटै पनि एम्बुलेन्स थिएन । पछि उपचारका लागि विपि कोइराला स्वस्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरान लैजाने क्रममा उनको बाटोमै ज्यान गयो । ‘समयमा अस्पताल पुर्याउन पाएको भए बाच्ने थिइन् होला ।’ विश्वकर्माले श्रीमती गुमाउँदाको क्षण सम्झँदै दुःखेसो पोखे ।
२०६२ सालमा यस्तै अर्को दुखद घटना घट्यो । आमचोक सामाराङका कृष्ण राईका २८ वर्षीया श्रीमती सर्मिला राईको साझ अचानक पेट सुन्नियो । तत्काल अस्पताल लैजानुपर्ने भयो । गाडी खोज्नमा आधा घण्टा बित्यो । रानीटारको पुल पुर्याउदासम्म सर्मिलाको अवस्था निकै नाजुक भईसकेको थियो । अन्ततः अस्पताल पुर्याउन नपाई उनको ज्यान गयो । ‘गाउँमा अस्पताल भएको भए बचाउन सक्थे कि,’ राई यसो भन्दै टोल्हाउँछन् ।
यस्ता घटनाहरु भोजपुरको दक्षिणी क्षेत्र आमचोक गाउँपालिकामा दोहोरिइरहन्छन् ।
एम्बुलेन्सको टड्कारो आवश्यकता महसुस भएपछि निर्वा्चित भएको पहिलो वर्षमा गाउँपालिका अध्यक्ष अशोक राईले आफुले पाउने गाडीको सुविधाको साटो एम्बुलेन्स किने । अहिले उनको गाउँमा एम्बुलेन्सले बिरामी ओसार्छ । उनी भने मोटरसाईकलमा दगुर्छन् ।
उपाध्यक्ष सीता राई पनि आवश्यकता परेको समयमा भाडाको निजी सवारी प्रयोग गर्छिन् ।
धेरै ठाउँका जनप्रतिनिधिहरुले निर्वा्चित भए लगतै हतार गरी महँगो गाडी खरिद गरेको विषयमा आलोचना भईरहेका छन् । नगर वा गाउँपालिकाका प्रमुख, उपप्रमुखले सवारी सुविधा पाउने कुनै प्रावधान छैन तरपनि आफूखुशी सुविधा लिँदै आएका छन् ।
त्यसैबिचमा आमचोकका जनप्रतिनिधिले भने आफ्नो सुविधा त्यागेर मतदातालाई एम्बुलेन्स उपहार दिए । गाउँपालिकाले १२ लाख रुपैयामा एम्बुलेन्स किनेको हो ।
गाउँमा एम्बुलेन्स आएपछि आमचोक वडा ९ का मिलन बुङक्षीहाङ राई खुसी छन् गाउँमा एम्बुलेन्स नहुँदा निकै दुःख भोग्नुपरेको सम्झँदै उनले भने, ‘दुर्गम ठाउँ, तुरुन्त गाडी पाउन मुस्किल हुन्थ्यो । अहिले भने कम शुल्कमा छिटो सेवा लिन पाएका छौँ ।’
गाउँपालिकाले एम्बुलेन्स किनेको कारण स्थानियलाई सहज भएको मनिषा राईले बताईन् । ‘पालिकाको एम्बुलेन्स नहँुदा धरान पुर्याएको २० हजार सम्म तिरेका थियौँ, अहिले त आधा सस्तो भएको छ ।’
संचारकर्मी विश्वजित राईले हतुवागढीका स्थानियलेसमेत आमचोक पालिकाको एम्बुलेन्स प्रयोग गर्ने गरेको बताए । ‘एम्बुलेन्स नहुँदा अकालमा ज्यान गुमाउने समस्या समाधान भएको छ,’ उनी भन्छन् ।
भौगोलिक रुपमा विकट र १० वटा वडाहरु रहेको यो गाउँपालिकामा २० हजार मानिस बस्छन् । एम्बुलेन्स सञ्चालनको लागि रुट अनुसारको भाडादर कायम गरेको छ । पालिकाले तोकिए भन्दा फरक स्थान जान परेमा भने प्रति लिटर इन्धनको १५० रुपैया निर्धारण गरिएको छ ।
आमचोक गाउँपालिका वडा ९ का याम बहादुर श्रेष्ठले पालिका अध्यक्षले एम्बुलेन्सलाई प्राथमिकता दिएर अविभावकको जिम्मेवारी निभाएको बताए । वडा ३ का अध्यक्ष गणेश बहादुर खत्रिलगायतका जनप्रतिनिधिहरु एम्बुलेन्स खरिद गर्ने निर्णय जनताको हितमा रहेको प्रतिक्रिया दिन्छन् ।
पालिकामा २५ शैयाको अस्पताल निर्माणका लागि प्रदेश र संघिय सरकारसँग पहल गरिरहेका छन् अध्यक्ष राई । अस्पतालका लागि बालंखामा ९ रोपनी जग्गासमेत जुटिसकेको उनी बताउँछन् ।
सुविधामै भुलिँदै भोजपुरका अन्य सरकार
भोजपुरका अन्य स्थानीय तहहरुले भने सवारी साधनलाई प्राथमिकता दिएका छन् । भोजपुर नगरपालिकाका मेयर र उपमेयरले सवारी सुविधा लिएका छन् ।
मेयर कैलाश आलेले वन कार्यालयले प्रयोग गरेको करिब २ करोड बराबरको ल्यान्ड रोभर वानटेन गाडी प्रयोग गर्दै आएका छन् भने उपमेयर ममिता राईले ४० लाख रुपैयाको बोलेरो प्रयोग गर्छिन्
यस्तै, षडानन्द नगरपालिका प्रमुख बीरबल राईले ४० लाख बराबरको बोलेरो चढ्ने गरेका छन् । उपप्रमुख मेरिका राईले भने महिला विकास मन्त्रालयको गाडि मर्मत गरेर प्रयोगमा ल्याएका छन् ।
हतुवागढी गाउँपालिका अध्यक्ष प्रेमकुमार राईले भने ३६ लाखको बोेलेरो चढ्ने गरेका छन् । उपाध्यक्ष चन्द्रमा राई भने सार्वजनिक वा निजी सवारी भाडामा प्रयोग गर्ने गर्छिन् ।
यता, रामप्रसाद गाउँपालिका अध्यक्ष विजय राईले पनि गाडी सुविधा नलिने थोरै जनप्रतिनिधिमा पर्छन् । उनी मोटरसाईकल प्रयोग गर्छन् । उपाध्यक्ष सम्झना राईले भने सार्वजनिक र आवश्यक परेमा निजी सवारी भाडामा प्रयोगमा गर्ने गर्छिन् । गाउँपालिकाले सवारी खर्च कटाएर भौतिक पूर्वाधारलाई जोड दिएको उपाध्यक्ष राईले बताईन् । यद्यपी यस पालिकामासमेत एम्बुलेन्स भने छैन ।
न्यूजलय
